Ütopya nedir?
08 Haziran 2021 - 11:58
ÜTOPYA: İnsanlık ve dünya için en iyi düzen hangisidir? Thomas More da birçok filozof gibi bu sorunun cevabını düşünmekten kendisini alamadı. Rönesans döneminin bu hümanist yazarı ideal düzeni tartışacağı bir kurgu yaratmaya başladı. Hikâyesinde, bir denizcinin tesadüfen keşfettiği adada, halkın kurduğu mükemmel düzeni anlatıyordu. Bu adaya, kendi türettiği, aynı anda hem ‘olmayan yer’ hem de ‘iyi yer’ anlamına gelen ‘Ütopya’ ismini verdi. Ütopya nedir diye soranlar bu kitabı bilmeden sorunun yanıtına ulaşamaz. More, ütopyayla ilgili kitabını 1516 yılında ‘Ütopya’ ismiyle yayımladığında ise bu sözcüğü kullanan ilk kişi oldu. Thomas More’un ardından ‘ütopya’ bir kavram halini aldı. Ütopyaları anlatan yüzlerce kurgu çıktı ortaya, yeni fikirler doğdu, gelişti. Ütopya kavramı siyasette, felsefede, edebiyatta geniş bir alanı kapsadı. O kadar çok konuşuldu ve tartışıldı ki kaçınılmaz şekilde ‘distopya’ gibi yeni kavramlar türedi. Bugün ise hem ‘olmayan’ hem de ‘iyi yer’ anlamına gelen ütopya sözcüğünü ‘olamayacak kadar iyi’ anlamında kullanıyoruz. Türk Dil Kurumu ise ütopyayı şöyle tanımlıyor: Gerçekleştirilmesi imkânsız tasarı veya düşünce.
