Henry James

Şimdi romanımın (Bir Kadının Portresi) tohumunu oluşturan düşünceyi hatırlamaya çalışırken görüyorum ki ortada önceden tasarlanmış herhangi bir ‘olay örgüsü’ (ne kötü bir addır bu) olmadığı gibi, hayalimde birden belirmiş birtakım kişiler arası ilişkiler ya da
kendine özgü mantıkla hemen harekete geçen, canlı adımlarla, hatta koşarcasına
ilerleyerek gelişen bir olay da yoktu. Tohum, yalnızca aklımdaki tek bir kişiden sevimli genç bir kadının karakteri ile dış görünüşünden, oluşuyordu; bu kişiye sonradan, bir romanın bildik tüm öğeleri ile olayların geçtiği ortamı da eklemem gerekecekti elbette. Bir kez daha belirteyim bu genç kadının kendisini ilginç bulduğum kadar belleğimi hayalimdeki tohumun gelişme sürecine çevirerek, tüm bu süreci açıklamayı da ilginç buluyorum. Konunun içindeki bu gizli gelişme olanakları; tohumun yeşermesini sağlayacak koşullar; zihindeki düşüncenin olabildiğince serpilip boy vermesi, ışığa, havaya ulaşarak katmer katmer çiçek açması için alınması gereken son derece güzel kararlar; aradan geçen süre içinde kazanılmış iyi bir
bakış açısından romanın tarihçesinin içtenlikle yeniden ortaya konabilmesi, yazılış aşamalarının adım adım yeniden izlenebilmesi- tüm bunlar- roman sanatının çekici güzel yanlarıdır.
Kaynak: Henry James, Bir Kadının Portresi
Önsözü akt. Yazarın Kuramı Der: İshak
Reyna, İletişim Yayınlar.