Aradığı ilhamı bir türlü bulamayanların öyküleri

Tuna Yüksel 
Yazar tıkanıklığı bir yazarın ortaya yeni bir ürün koyma becerisini yitirmesi durumudur. Tıkanıklık yaşayan yazarlar ya yazmak adına kendilerinde herhangi bir ilham, güç ya da istek duyamazlarken ya da ürünlerini niteliksiz ve uygunsuz bularak kendilerini yazamadıklarına ikna ederler. 

Yabancı dildeki karşılığı Writer’s Block olan yazar tıkanıklığı, ilhamı arayan ancak bulamayan yazarların yaşadığı büyük bir sorun olurken, bu durum sinemada ise filmlere büyük ilham kaynağı olmayı başardı. 

Edebiyat Atölyesi olarak sizler için ‘’Yazar Tıkanıklığı’’ konuları filmleri derledik: 

1-Cinnet (The Shining, 1980)
Stanley Kubrick'in Stephen King'in aynı adlı romanından beyaz perdeye uyarladığı film, yazar Jack Torrance'ın, kış sezonunda kapalı olan Overlook Oteli'nin bakımını üstlenerek, ailesiyle birlikte otele taşınmasının ardından yaşanan bazı doğaüstü olayları konu almaktadır. 

Bu filmde romanını yazmaya uğraş verirken sayfalarca aynı cümleleri yazdığı anlaşılan Jack Torrance karakterinin romanını yazamadığı için çıldırıp cinnet geçirerek karısı ve çocuğunu öldürmeye çalışması yazar tıkanıklığının sinemadaki en çarpıcı örneğidir. Tabii ki bu karaktere hayat veren Jack Nicholson’un o müthiş performansının etkisiyle. 

2- Annemi Trenden Nasıl Atarım (Throw Momma from the Train, 1987)
Usta oyuncu Danny DeVito’nun yönetmenliğini ve başrolünü üstlendiği bu kara komedi filminin konusu; annesini öldürmek isteyen edebiyat öğrencisi Owen ile boşandığı karısını öldürmeyi düşünen Larry adlı edebiyat profesörünün öldürmeyi istediği insanları değiştirerek öldürme planlarını konu edinir. Alfred Hitchcock yönetmenliğindeki Trendeki Yabancılar (Strangers on a Train, 1951) filminin komedi tarzında bir yeniden yapımı olan bu filmde Larry adlı karakter karısından boşandıktan sonra yazar tıkanıklığı yaşamakta ve bir senedir herhangi bir cümle bile yazamamıştır.

3-Barton Fink (1991)
1941 yılında geçen film, Barton Fink adlı oyun yazarının bir film stüdyosuna senaryo yazma sürecini anlatıyor. Bir otel odasında yazmaya çalışan Barton Fink’in adeta cehenneme dönüşen o otel odasında yazamayıp, yazar tıkanıklığı ile uğraşması sinemanın atmosfer yaratımındaki en önemli örneklerinden biridir.  Bu film 1991 yılında Coen Kardeşler’e Cannes Film Festivali’nde En İyİ Yönetmen ve En İyi Erkek Oyuncu ödüllerinin yanı sıra Altın Palmiye ödüllerini getirmişti.

4-Yaramaz Harry (Deconstructing Harry, 1997)
Woody Allen’in yazıp yönettiği ve başrolünde yer aldığı bu film, Harry Block adındaki bir yazarı merkezine alıyor. Harry, orta yaşlı olmasına rağmen asla büyümeyen bir adamdır. Yeni kitabının avansını alıp çoktan harcamış ancak yazar tıkanıklığı yaşadığı için kitabı yazmaya henüz başlamamıştır. Bir ödül almak için yolculuk yapması gereken Harry, kendisine eşlik etmek için birisini aramaktadır ve bu arayış, hayatındaki çoğu şeyle yüzleşmesine neden olur.

5-Harika Çocuklar (Wonder Boys, 2000) 
İngilizce profesörü olan Grady Tripp, 7 yıl önce yazdığı ödüllü kitabı Büyük Amerikan Romanı'ndan sonra hiçbir şey yayınlayamamıştır. Yazar tıkanıklığı ile uğraşan Tripp, James Lear adındaki yetenekli öğrencisiyle kendisini maceralarla dolu bir serüvenin içinde bulur.  Filmin oyuncu kadrosunda Michael Douglas, Robert Downey Jr. ,Tobey Maguire ve Katie Holmes gibi yıldız isimler bulunuyor. 

6-Forrester'ı Bulmak (Finding Forrester, 2000)
Ünlü yazar J. D. Salinger’dan etkilenerek yaratılan William Forrester adlı bir yazarın ön planda olduğu bu film; 16 yaşındaki Jamal karakterinin, bir iddia sonucu ünlü yazarın evine girip ondan bir şeyler çalmaya çalışmasının ardından yaşanan olayları ele alıyor. Yıllar önce çok ünlü bir roman yazan fakat sonra yaşadığı tıkanıklık nedeniyle yazmayı bırakan Forrester, genç çocuktaki yeteneğin farkına varır ve ikili arasında arkadaşlık başlamıştır.

7-Tersyüz (Adaptation, 2002)
Senaryosu ünlü senarist Charlie Kaufman tarafından yazılan bu film, bir kitabı sinemaya uyarlamaya çalışan Charlie Kaufman’ı ve uğraşmak zorunda olduğu ikizini konu alıyor. Yazma sürecinde yazarın yaşadığı tıkanıklığın çok iyi aktarıldığı bu filmin yönetmenliğini ise Spike Jonze üstleniyor.

8- Gizli Pencere (Secret Window, 2004)
Başrolünde Johnny Depp’in yer aldığı ve Stephen King’in romanından uyarlanan bu film, gerilim romanlarıyla ünlenen başarılı bir yazarı merkezine alıyor. Karısı Amy’nin kendisini aldattığını öğrenen Mort Rainey, hem aldatılmanın verdiği yıkımla uğraşırken hem de yaşadığı yazar tıkanıklığıyla uğraşmak zorundadır. Tüm bunlar yetmezmiş gibi bir gün kapısını, kendi hikayesini çalmakla suçlayan esrarengiz bir adam çalar.

9-Tekrar (Reprise, 2006)
Oslo 31 Ağustos filmiyle oldukça büyük başarılara imza atmış Joachim Trier’in ilk filmi olan Reprise, yazar olmak isteyen iki genç arkadaşını merkeze alıyor. Bu iki arkadaştan kitabını yayınlatmayı başaran Philip psikolojik sorunlar geçirip hastaneye yatar ve tedavi olduktan sonra yazmayı bırakmaya karar verir ve etrafındaki insanlar onu tekrar yazmaya ikna etmeye uğraş verir.

10-Limit Yok (Limitless, 2011)
Yazar tıkanması yaşayan ve romanını bir türlü tamamlayamayan genç yazar Eddie Morra zihnini tekrar harekete geçirecek deneysel bir ilaç kullanmaya karar veriyor ve bu ilaç beyninin yüzde yüz kapasiteyle çalışmasına sebep olunca hayatı değişiyor. Filmin başrolünde Bradley Cooper yer alırken, ona usta oyuncu Robert de Niro eşlik ediyor.

11-Kemik Torbası (Bag of Bones, 2011)
Eşinin ölümünün ardından bunalıma giren bir yazarın yeni bir başlangıç için gittiği göl kenarındaki evinde başından geçen korkunç olayların anlatıldığı bu korku ve gerilim filmi, Stephen King’in romanından televizyon için uyarlandı.

12-Hayalimdeki Aşk (Ruby Sparks, 2012)
Genç yaşında büyük başarı yakalamış Calvin, yazar tıkanıklığı yaşamaktadır. Yazar buna bir çözüm olabilmesi adına hayalindeki kadını yaratır ve adını Ruby koyar. Ancak çok geçmeden, Calvin’in yarattığı Ruby karakteri, evinin salonunda tam karşısındaki kanepede oturacaktır. 

13-Aşkta Mutlu Son Yoktur (Not Another Happy Ending, 2013)
Uzun zamandır bocalayan bir yayımcı, sahip olduğu tek başarılı yazarın tıkandığı bir dönemde olduğunu öğrenince onu mutsuz ederek yeniden onu yazmaya itmeye çalışmasını konu alıyor. 

14-Patron Mutlu Son İstiyor (2014)
Patronu tarafından senaryo yazması istenen Sinan karakteri, senaryosuna konu bulma sıkıntı yaşar ve bu yüzden çareyi kendi hayatını yazmakla bulur. Başrolünde Tolga Çevik ile Ezgi Mola’nın yer alıp senaryosunu Yılmaz Erdoğan’ın yazdığı bu film, Türkiye sinemasında yazar tıkanıklığına dair az sayıdaki örneklerinden biri. 

15-anne! (Mother!, 2017)
Darren Aronofsky yönetmenliğindeki bu film, kendisinden sürekli ‘’o’’ olarak bahsedilen bir yazarı ve o yazarın genç ve güzel karısının hikayesini anlatıyor. Yazar tıkanıklığı yaşayan yazar, kendisini yazmak dışında hiçbir şeyle meşgul etmemek için uğraş veren karısıyla yaşamlarını sürdürürken, evlerine gelecek yabancı bir adam, tüm hayatlarını değiştirecektir. 

Yolu edebiyatla kesişen filmler…  


 

film sinema yazar edebiyat yazartıkanıklığı